27 Haziran 2009 Cumartesi

Servantesniñ Tercimeiyalı-Eşref Şemizade

Servantesniñ Tercimeiyalı-Eşref Şemizade

Migel de-Servantes Saavedra 1547 senesi Madridden pek uzaq olmağan, Alkala de-Enares adlı şeerçikte doğdı. Servantes soyadı İspaniyanıñ butün koşelerine cayrağan ve beş asırlıq rıtsarlıq devrine malik olğan bir soyad edi. Tarih alimi-'' Bu qoranta 500 yıllıq bir devir içinde İspaniya tarihınıñ saifelerinde o qadar şan şuret ile sarılı edi ki, Avropanıñ eñ belli soyadlarına bile Servantesniñ neslini kunlemege esas yoq edi''-dey.

Buña baqmadan XVI asırda, onıñ parlaq devri keçken, yazıcınıñ babası, sumelegen ispan dvoryanlığına mensüp olğan edi. Yazıcınıñ qartbabası advokat, babası ise qorantasını zar-zornen keçindirgen az melekeli ekim edi. Şay olsa da Servantesniñ, qorantasında eski rıtsar ananeleri olmegen edi. Bundan sebep ''DON KİHOT'' yaratıcısınıñ sabiylik ve gençlik seneleri, bir taraftan qorantanıñ maddiy sıqıluvından doğğan aqiqiy iz, diger taraftan qartbabalarınıñ nesil gururlığı duyguları doğurğan şanı, şureti, cenkaverlikleri aqqındaki hatıraları ile eki yaqlı tesir altında aqmaqta edi.

Servantesniñ balalıq ve gençlik devri aqqında pek az malümat bar. Lakin onıñ bu devrini harakterize etmek içün pek kuçük yaşlarında onıñ şiir sevgeni, ve ozü aytqanı kibi, oqumaq içün soqaqtan yırtıq kağıt parçaları toplağanını qayd etip olamız. Servantesniñ, bilgisi aqqında da doğru malümat yoq. Alkalada olğan universitetniñ qapıları onıñ içün qapalı edi. Zenginleşken tucarlar kendi balalarını mekteplerge gondergende, Saavedra qorantasınıñ oğlu bu seadetten de mahrum edi. Bazı bir delillerge kore, hukum etkende, Servantes başta Madridniñ orta derece mektebinde oquğan(olar 1565 yahut 1566 senesi Alkaladan Madridge koçip kelgenler) soñra eki senesini uquq fenlerinen oğraşıp Salamanka universitetinde keçirgen. Lakin o, orta derece mektepni ve universitetni tedriciy surette keçmese de, eserlerinden de belli olğanı kibi keniş bilgige saip edi.

1868 senesiniñ başında biz Servantesni Romada Akvaviva adlı bir kardinalnıñ sarayında hızmetçi rolünde koremiz. Onıñ birinci baqışta acayip korüngenbu vaziyeti iç de şaşılacaq kibi degildir. Çünki pek zengin olmağan dvoryanlarnıñ balaları, cemiyette ozleriniñ itibarını yukseltmege imkan qıdırıp, ekseri qıral, zengin dvoryanlar, yahut yuksek rutbeli ruhaniylerniñ saraylarına hızmetçilikke kirerlerdi. Lakin Servantes az bir muddet çalışqan soñ, qardinalnıñ sarayındaki işini bıraqıp ağasınıñ çalışqan polqına, askerlikke kire. Arbiy iş de, edebiyat kibi, Servantesniñ sevgen işi edi. ''Servantes ozüniñ türlü vaqialarnen tolu olğan serseriy yaşav muddetinde korgen ve eşitkenlerini-edebiy eserlerinde butün açıqlığı ile aks ettirdi.

Bu yerde şunı da qayd etmek kerek ki, onıñ ogünde açılğan bu arbiy memuriyet rıtsar İspaniyasınıñ ve alelhusus Servantes soyadınıñ arbiy ananelerine muvafıq edi. Bu ananeler İspaniya ile Andalus arapları arasında devam etken uzun cenkler ile bağlı edi. O vaqıt Musulman dünyasınıñ yuregi olğan Türkiye ukümeti Avropa ve Afrikanıñ Aq deñiz yalılarını, Aq deñiz gemi yollarını eline keçirip, Avropanıñ butün cenüp devletlerini tehdid etmekte edi. İtaliya butün bu kureşlerniñ merkezi edi. Türklerğe qarşı, İspaniya, Venetsiya ve Papa tahtı kirmek şartı ile, uç devletten ibaret muqaddes cemiyet teşkil oluna. 1571 senesi Lepanto yanında türk flotnıñ yeñilüvinen neticelengen meşur deñiz cenki ola. Bu cenkte buyük batırlıq ve yigitlik kosterip Servantes de iştiraq ete. O eki kere koksünden yaralana, bir qurşun da işke yaraymaycaq derecede sol qolunıñ kemiklerini qıra. Soñunda yazğan eserlerinde o, sol qolunı, sağ qolunıñ artqaç şureti içün gayıp ettigini yaza edi. Servantes türklerge qarşı olğan bir qaç uruşlarda (Korfu, Navarin ve Tunis yanlarında) da bulundı. Niayet, 1575 senesiniñ sentyabr ayında İspaniyağa qaytmaq içün musaade alıp, yanında İspaniya qıralında İtalyanıñ ileri kelgen adamlarından tavsiye mektüpleri olduğu alda, ağasınen birlikte yolğa çıqtı.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder