Neler Kormediñ-Seitumer Emin

Neler Kormediñ-Seitumer Emin

Boranlı Bekabad sıtmalar qusqanda,
Sırdarya bılanıp, taşıp aqqanda,
Koklerde yıldızlar yırlamay susqanda,
Alevli kuneş varlıqnı yaqqanda,

Borüler sürüsi uluğan qumlarda
Komülmey qalğan cesetler yatqanda,
Tatarlar aç-zelin yurgende yollar,
Kordım men seni afatlar qopqanda.

On altı, on sekiz yaşında qız bala...
Sen kimsiñ?
Emeliñ-
Temeliñ qayda?
Ya anañ?
Ya babañ?
Çırayıñ kederli...
Seni de muğaytqan taqdirniñ yeli.

Söylediñ.
Diñledim.
Canlandı o yollar kozüm aldında.
Orman dağ-,qayalar,ozenler keçtim.
Boldurıp-talğanda,
Elbuznıñ buzlu suvundan içtim.

Aldımda-
Qara-dağ,
mor Sudaq yalısı.
Musafir kelgende anañ bu diyarğa
Doğdıñ sen guller açqanda tañda.
Ses berip, boyle balaban Dünyağa.

Lãkin sen degilsiñ Otuzlı-topuzlı.
Nesliñde temelli Kezleve yolu.
Zavallı babañ tuvğan Aqmescit oğlu.
Anañnıñ yolları-tuzlu ve tozlu...

Babañnıñ, anañnıñ birden bir qızı.
Ne ana, ne baba toymadı saña.
Vaqıtsız söndi babañnıñ yıldızı.
Ale sen asretsiñ, asretsiñ oña.

Zulumnıñ hışımı tepretti seni de.
Uç yaşlı sabiyni aydadı sürgünge.
Rahmetli bitañnen coyuldıñ qırq dörtte,
Anasız çekiştiñ o ğurbet ilde.

Bayaut batağı,ayvanlar yatağı,
Bitanıñ ah-vahı,tizeniñ kozyaşı
Qaldırdı goñlüñde savuşmaz yara.
Sürgünlik yollarıñ qaradan-qara.

Kun keçti, ay, yıllar... Anaña qavuştıñ.
Lãkin, taqdirniñ zulumı bitmedi.
Ogeylik azabı...Ev-evden avuştıñ.
İç kimse seniñ alıñnı bilmedi.

Aqsızlıq söndürdi yurekni, yüzüñni,
Lãkin kimsege açmadıñ sırıñnı.
Sen maña omürlik işandıñ ozüñni.
Beraber yırladıq azatlıq yırını.

Dünyanıñ azabın, sevgisin keötik biz,
Sen meni, men seni qorçalap, saqlap.
Ağladıq, quvandıq, bildik tek ekimiz.
Evlatlar ostürdik niyazlao, oplap...

Sevimli torunlar saibi oldıq biz,
Altmışqa, seksenğe kirgende ekimiz.
Bir yutum suv bile içmedik ayrı biz,
Quvançlı sedanen tolsun dep, evimiz.

Yurekler dalğalı, sanki bir deñiz...
Sen menim yıldızım, ayımsıñ, kuneşim.
Sen maña baht berdiñ, sevgi ve ayat.
Çolpan-tañ yıldızı tek seniñ kundeşiñ.
Olursıñ bulbulim, sen taqsañ qanat.

Endi men unutılmaz kunlerge qaytam,
Develer, devirler keçkenler anda.
Qaytmasın, qaytmasın o kunler dep, aytam.
Felãket kormesin sen doğğan Ada.
O qara poyezdler ketirdi seni de
O berbat, merhamet bilmegen diyarğa.
Sen baba asreti saqladıñ koksünde.
Ale daa asretsiñ sen oña, Dilãra...

Dilãra, Dilãra! Sen neler kormediñ!
Zeerli tiller de qalmadı iziñden.
Aç oldıñ, toq oldıñ, tek ozüñ bildiñ.
Incındıñ, yandıñ ağladıñ gizliden.

Fidan bir gul ediñ men seni korgende.
Ale daa oylesiñ menim goñlümde.
Belki ağlattı, ıncıttı kimerde,
Ahlãqsızz, serbest kunlerim menim de...
Bağışla sen, guzelim, bağışlap olsañ.
Tizlerim ustünde afu isterim.
Dünyalar ustünde guzeller tolsa,
Men kene, men kene tek seni severim!

Olgence, olgence, men onı soylerim!

Ayt, Çatırtav!-Şevkiy Bektöre

АYT, ÇАTIRTАV!
Аyt, Çаtırtаv, sırıñı, çоqmı dеrdiñ?
Bеkçisisiñ bu yerdе bir qudrеtniñ.
Süyrip çıqtıñ köklеrgе, аq bulutqа,
Tаnışsıñ sеn bu eski, öksüz yurtqа.
Köp yaşаdıñ, köp kördiñ, köp çеktiñ belki,
Sеn bir tilsiz tаrihsıñ — eñ evelki.
Nеlеr ötti bаşıñdаn, köp yaşıñdаn,
Qаysı izni sоrаyım аq tаşıñdаn?
Аğаç kеsip tаvıñdаn yurtlаr qurğаn,
Kimdi sеndе burunğı iş buyurğаn?
Köz yaşıñmı bаşıñdа аğаrğаn tumаn?
Yazdа, qıştа muñsirеp, bürkürеp turğаn.
Bаşıñ, sаçıñ аğаrğаn, nе kеdеr kördiñ?
Qаydаy qаyğı, qаy dеrtmеn dеrtlеnip yürdiñ?
Qаy bulutlаr qаrаrtıp, yürеgiñ yaqtı?
Qаy qоllаrmаn silindi bаşıñnıñ bаhtı?
Kim bаltаlаp tаvıñnı yaqıp yıqtı?
Qurtbоrüñni kim qıstаp, tаrğа tıqtı?
Yürеgiñdе оt bаrmı, tütüniñ çıqа?
Eruviñ yoqmı kеñ köktе, nе cаnıñ sıqа?
Küntuvuştаn köç etip, töbеñdеn ötkеn,
Kölgеñе qоnıp, köp vаqıt tınışlаp kеtkеn.
Bitsin dеrdiñ, tükеnsin, bir nеfеs аl,
Mеnim dеrtli hаlqımnıñ bаğrındа qаl!

MİLLЕTNİÑ KÂBЕSİ-Şevkiy Bektöre

MİLLЕTNİÑ KÂBЕSİ
Küntuvuştır bеşigimiz, küntuvuştır qаbrimiz,
Cеnnеt kibi о curtlаrnı qоrçаlаsın tаñrımız.
Оnıñ öksüz, qаrаnlıq, hayalаtlı kökündе
Tuvаcаqtır bir cаrıq аy, ya bir künеş tübündе.
Bu sürgеkli qаrа künlеr kеtkеn sаyın tоlаcаq,
Kün kеlеcеk—оñulmаğаn оñğаnlıqlаr bоlаcаq.
Tuvğаn cеrdir, bir tаlаy hаlq qаytıp-qаytıp kеlеcеk,
Tаrаn etip tоprаğınа közcаşlаrın tögеcеk,
Çünki оnıñ mubаrеktir tаvı, tаşı, tоprаğı,
Аqqаn suvı bir küzgüdir, er mеzаrı — ziyarеt.
Iç suvundаn, «Çоq şukür!»—dе, tаñrıñа bir duа et!
Аy, künеş, yıldızlаrı, аydın mаvı köklеri,
Qız bаllаrı mеlеklеrniñ çаñğıp tüşkеn tüklеri,
Dеñizlеri, yeşil çölü, tоğаylаrı, güllеri,
Tоğаylаrı tоlqunlаnıp esе turğаn cеllеri,
Bülbüllеrniñ bаğçаlаrdа muñlı, cаnıq sеslеri
Tıñlаsаñız, bu tuvğаn el unutılğаn eslеri
Tаtlı-tаtlı аynеnеlеr аytаr bizgе аnаdаy,
Göñül irip, cürеk irip, аğаr kеtеr Tunаdаy.
Er tаtаrnıñ türbеsidir küntuvuşnıñ er yeri,
Çünki аndа tuvıp ölgеn Аltın Оrdu erlеri.
Bаr аytuvlı zаmаnlаrı, bаr аytuvlı künlеri,
Ya ki tökkеn közcаşlаrı, аccı yürеk mоñlеri —
Bu аsrеtli аnаlаrnıñ аçıp sоlğаn güllеri,
Qumrаl, kültе sаçlаrındаn qоpаrılğаn tеllеri
Kömülgеndir о tоprаqtа — Idil, Аltаy boyundа,
Yeşil curttа Аzаv tuzu bir dе Tunа suyundа,
Tаtаrlаrnıñ bu cеrlеrdе аziz milliy kâbеsi
Şаm dеrtiniñ cürеklеrdеn ötti köptеn аvеsi,
Ğаrip tаtаr, turmа — cılа, qurumаsın közcаşıñ,
Öz kâbеñdе qutlu küñlеr körаlğаçе bu bаşıñ!

Tatar Yaşlarına-Abibulla Odabaş

Tatar Yaşlarına-Abibulla Odabaş

Tiri yaşlar, aqaylar, yaş apaylar, balalar!
Şu ögümizde tura-turğan canım-canım tarlalar,
Qaralmağan, qazılmağan, saçılmağan, orulmağan,
Baqıñız nas, ağlay-ağlay oksüz kibi yatalar.

Bu zamanlar asradığı buyük, yuksek mallarman,
Ortalıqqa ulu olmez ve pek otkün ad salğan,
Yer yüzüniñ er yaqında yucelikmen atalğan,
Bu tarlalar şin qarañız ne kibi alda qalğan.

Qıcıtqanlar, tikenler, sasıq otlar, olenler,
Salpı-solpı qart agaçlar, çırmavıqlar, emenler.
Canavarlar, yırtqıç qurtlar, türlü-türlü yılanlar,
Bu sevimli tarlalarnıñ er yaqını ortkenler.

Tatlı sesler er taraftan qulaqlarda uzanğanda,
Guzel guller, melevşeler, çiçeklermen donalğanda,
Yigirminci asır degen bu zamanda, şu qart dünya,
Niçün qalsın qaranlıqta, qarşımızda şu qaç tarla?

Yeñiş Bizim-Osman Amit

Yeniş Bizim-Osman Amit

Front çektik garez duşman ogüne,
Uzaqlardan kele tüfek, top sesi.
Keskin, amma baq çaresiz dögüne
Yaqın onıñ tıyılğan soñ nefesi.

Soñğıllıqqa yapıştı pis iylege,
Ellerinde ya pıçaq bar, ya qama.
Aslı suvuq qoynu açuv biylegen,
Quturğan it, tişlerinden qan tama.

Aydıñız, ey! Onıñ mında işi yoq,
Anda dağlar partizanı el tutar.
Aramızda qorqu bilgen kişi yoq-
Tek kureşni sevgen aqay bel tutar.

Yeñiş bizim ! Aydı uzaq frontqa!
Yeñip keldik, bizde yeñiş dadı bar.
Qalbimizde qızuvı iç sönmegen
Azamatlı vatanımnıñ adı bar.

Front çektik. Olüm duşman boynunda,
Koterdik biz aqiqatnıñ añını.
Baq, batığa talğan gece qoynunda
Bekley ulu azatlıqnıñ tañını.

1941

Duam-Ayşe Kokiy(1956)

Duam-Ayşe Kokiy(1956)

Ay töpede pek aydın, sema qaranlıq...
Tañrım, senden tileyim sağlıq-amanlıq.
Asıl et sen quluñda qaviy irade,
Suvlar tolıp-taşıp aqsın teren derede.
Sıcaqqanlı yureklerge tiymesin telãş,
Qaar-qasevetler iç de ağırtmasın baş.
Tañrım, saña bar tilegim-yekãne, aydın-
Milletime acın artıq, çek onıñ qaydın.
Cumle alem, insanlıqqa ber ar, feraset,
Ey, Yaradan, tuvğan halqnı sen vatanlı et!

Noğay Beyiti

Noğay Beyiti

Ay, ay! Ayt deseñiz, men aytayım
Noğaynıñ beyitin,
Bilgenden soñ.
Tilim, tişim korüne eken,
Kulgenden soñ,
Men aruvman dep, maqtanma,
Senden aruvın tabarman,
Qıdırğandan soñ,
Qabırğañda et qaldırmam,ay ,
Sıdırğandan soñ, ay.


Ay, ay! Çal atımnıñ sergisine
Saldım iyer.
İyerimni sallayatıp içim kuyer.
İçimde bir derdim bar,
İçmekten beter.
Bu aşıqlıq qıyın şeydir,ay ,
Deli- divane eter, ay.


Ay, ay! Sekiz tobe berip alğan
Baynıñ qızı.
Sorasañız men aytayım,
Bizge ne yeter,
Olgen kunü, kişiden yalıp,
Adavını eter,
Ekinci kunü, Alladan qorqıp,
Duvasını eter,
Uçünci kunü,
Duvadaqnıñ anasıday,
Cadılanıp, ay,
Erge de keter,-ay.

Bastırıq-Noman Çelebicihan

Bastırıq-Noman Çelebicihan

Dört taş divar, eñ töpede-bir kiçkene pencere,
İçke demir çabaqlardan ışıq tuvul-dert kire.
Er koşede dım kolgeler, yeşil kufler kopüre,
Yataq-tahta, yemek-fena,yerden suvuq ufüre.

Hızmetçi de er kun bunı suvlap-suvlap sipire,
Kimerde bir anaynı da sögüp sala, koz kore.
Aqşamlar bu qara uyge qara perdeler kere,
Yañğızlıqlar yañğız canğa canlı tüşler kostere.

Garip yurek çapalana, tenler, tükler urpere,
Tozmay goñül, avalanıp, alçala bom-boş yere.
Nevbetçiler gece-kundüz qarap, curip teşkere
Qapıdaki avur kiltni er saat dört-beş kere.

Bu kolgeli, qardan suvuq kiltli qara mezarğa
Yamanlardan daa fazla yahşı insan kop kire.
Kirgenden soñ işler belli: tura, tura ya cüre,
Ya da aqsız azaplarğa dayanamay delire...

Yolcu Garip-Noman Çelebicihan

Yolcu Garip-Noman Çelebicihan

Ay, munarıñ, sil yüzüñden, menden ışıq qısqanma,
Men bir garip yolcu edim, qaldım qara dağlarda.
Yol şaşırdım, kuñ aşırdım, sağa baqıp ağlar da,
Ah çekemen, aç yüzüñni, meni yaman koz sanma!

Aç yüzüñni, saç nuruñnı! Uçurımlar, qayalar
Işıq alsın, aydınlansın, kolgeleri silinsin;
Topraq-topman qardaş iseñ, koksüñdeki kok taşlar,
Gıranitler qara yerge ayna bolup korünsin!

Yuregime sırdaş iseñ, kozümden şu yaşlar
Çeçeklerge tökecegiñ o çıqlarğa qarışsın;
Tañ yıldızı doğar iken, elbet, meni o bekler,
Saç nuruñnı; yolcu garip asretine qavuşsın!

Vatanımsıñ, Guzel Qırım, Fevzi Memetoviç Aliyev

Vatanımsıñ, Guzel Qırım

Tilde destan olğan il çoq,
Lãkin saña yetken yer yoq,
Gurbetlikten goñlüm pek toq,
Vatanımsıñ, guzel Qırım.

Bağçasaray, Eski Qırım,
Kefe, Keriç, menim yırım.
Er yerinde çoqtır sırıñ,
Vatanımsıñ Guzel Qırım.

Dertke derman yalılarıñ,
Qoqu saça yaylalarıñ,
Cennet kibi bağça-bağıñ,
Vatanımsıñ, Guzel Qırım.

Qulan çölde aşlıqlarıñ,
Deñizlerde balıqlarıñ.
Qarar bilmez baylıqlarıñ,
Vatanımsıñ, Guzel Qırım

Kokte Uçqan-Qırım Qırımçaqca

Kokte Uçqan-Qırım Qırımçaqca

Kokte de uçqan samalotnı
Qanatında kumüş bar.
Yerde de yurgen Qırımçaqnı,
Yuregını o qırğan.

Açılıñ dağlar, yol berıñ bağlar,
Yol berıñ bağlar keçmege.
Şu dunyada canımdan bezdım,
Toldurıñ qadenı içmege.

Qurguçımı men alayım,
Azbarıña qonayım.
Aylar da degıl, yıllar da degıl,
Omürlık yareñ olayım.

Aynenni-Qırım Qaraycası-Anonim

Aynenni-Qırım Qaraycası

O yaş endi engir oldı,
Yuqla ulım yuqla.
İşançlardan canım toldı,
Yuqla ulım, yuqla.

İnan ulım, kelir vaqıt,
Yuqla ulım, yuqla.
Masal saña yahşı ayttım,
Yuqla ulım, yuqla.

Tañ attığı zemalada
Yuqla ulım, yuqla.
Ketmiy Teñrı Qaraylardan,
Yuqla ulım, yuqla.

Vatanım-Refat Çaylaq (1933)

Vatanım-Refat Çaylaq (1933)

Qapımız ogünde lãleler saçtım,
Sudaq yalısı allandı-kuldi.
Pencere-qapımnı quvançnen açtım,
Guya, qaytadan, dünyağa keldim.

Melevşe,lãleler ne guzel qoquy!
Koklerde gur olıp turnalar uça.
Yalıda dalgalar efsane toquy,
Qaradağ deñizge qquçağın aça.

Ogümde bağ-bağça, artımda-dağlar,
Töpemde-mavı kok, yanımda-deñiz.
Olarğa qavuşqan quvançtan ağlar,
Çağıram, keliñiz, koyge keliñiz.

''Or-başqa'' tırmaşa mavı ''Jigulim'',
El-qoba meni ozüne çağıra.
Al-hatem menim eñ sevgen çeçegim,
Olarnı uzseler, yuregim ağıra.

Ey, Guzel Vatan-canımsıñ, qanımsıñ,
Sen içün çıqtım men aziz kureşke.
Sen menim muqaddes, aqqımsıñ,
Seniñle yeterim ayğa, kuneşke.

Cavın Cırı-Balalar içün-Anonim

Cavın Cırı-Balalar içün

Cav, cav, cavınım
Balaban bolsın kavınım
Şölde egin oñ bolsın
Koyde ambarlar tolsın.

Cav, cav, cavınım,
Balaban bolsın kavınım
Tizden bolgan otlaknı
Caldap cürsin savınım.

Cavın cavsın tarlaga
Tarı, biday, arpaga
Körinmesin boyından
Babam orak şalganda.

Cavın cavsın koraga
Cemiş, şeşek, soganga
Eki kartop bir minsin
Bölişkende okkaga.

Köy aldında konakay,
Boyı bolsın kamıştay
Onı körip kuvansın
Tavık, pepiy em torgay!

Navrez Yırı-Anonim

Navrez

Navrez keldi koriniz
Körimnigin beriñiz
Cennet bolsın ceriniz
A za, navrezim mibarek.

Yaz keldi yaban
Tigildi yerge saban
El hayatu vel iman
A za, navrezim mibarek.

Yaz keldi carık boldı
Ayvanlar arık boldı
Könleri şarık boldı
A za, navrezim mibarek.

Navrez keldi yaz keldi
Ordek keldi, kaz keldi
Kuşlardan avaz keldi
A za, navrezim mibarek.

Çeşmelerden suv akar
Cengem kapıdan bakar
Tokızga şevre takar
A za, navrezim mibarek.

Üyüm aldında bakşa
Aktar totam bir bokşa
Ya marama, ya akşa
A za, navrezim mibarek.

Avalarda uşar kaz
Men aytayım, öziñ yaz,
Işte keldi bahar, yaz
A za, navrezim mibarek.

http://qirimtatartili.blogspot.com/

Fi Medh-i-Qırım-Usein Şamil Toqtarğazı(1881-1913)

Fi Medh-i-Qırım-Usein Şamil Toqtarğazı(1881-1913)

Ufaqlı -irili bir çoq qayalar,
Derin dere, buyük töpe, uvalar,
Yeşil orman, ara sıra qobalar-
Yaraşıqlıq ketirirler Qırıma!

Bu yerlerden çıqqan suvlar parıldar,
Aqar etrafa, gayet hoş şırıldar,
Lãtif yollarda ağaçlar şuvuldar-
Bunlar çoq ziynet verirler Qırıma!

Uçansuvlar qayalardan uçuşır,
Uçan quşlar ağaçlarda otüşir,
Aşıqlar bunda murada yetişir-
Bunlar ep süs ketirirler Qırıma!

Çatırdağ cumle dağların emiri,
Ay-Petriniñ bulunmaz hiç naziri-
Bu dağlar şahi, çöller veziri
Letãfet boyle huküm eyler Qırıma!

Guzelligi baq! Nasıl Haq tamamlar,
Quşatub er taraftan nizamlar,
Deñizler er saba-aqşam selãmlar,
Yüzü yerde, ider secde Qırıma!

Qırımı koren er kes medh iderler,
Şiirler ve nazmler tarh iderler,
Danilevskiyler, Şuflar, digerler
Birer meddah kesilirler Qırıma!

Bu bildirir, degilim yalıñız ben
Guzel Qırıma sevgi ilãn iden,
Varmı bir şair Qırımı sevmeyen?!
Buyük Puşkin meftün idi Qırıma!

''Qırım gonceleri'' kibi bir kitap
Yazıldı, em yazılsa ger bihesap,
Tükenmez vasfı Qırımın, ey, Cenap,
Ne Nitstsa, Ne Roma beñzer Qırıma!

Qırımı hub yaratmış Rabb ezel,
Oqunır er yerde şiir ve gazel,
Sever onı ne qadar varsa guzel,
Kelir yazda ziyarete Qırıma!

''Hubb-ul-Vatan minnel iman'' hadistir,
Vatanını sevmeyenler habistir,
BU VATANA TATAR OĞLU VARİSTİR,
DİGERLER SAHİP OLAMAZ QIRIMA!

QIRIM KİBİ VATAN VARMI DÜNYADA?!
TATARLIQ KİBİ ŞAN VARMI DÜNYADA?!
ŞİMDİ BAQ, UYUYAN VARMI DÜNYADA?!
AÇIQ KOZLER ÇAPIŞIRLAR QIRIMA!


P.S. Efendiler çocuqlar! Cenabı Haq bizlere boyle guzel yer ihsan itmiş iken, bizler onun qadrini bilmezsek, halımız ne olur?!-Muellifniñ qaydı.

Savluqman Qal, Tatarlıq-Noman Çelebicihan(1885-1918)

Savluqman Qal, Tatarlıq-Noman Çelebicihan(1885-1918)

Savluqman qal, Tatarlıq, men ketem cenkke,
Atımnıñ başı aylandı ahiret betke,
Seniñ içün yaşadım, sensiz olsem,
Bilmem, nasıl kirermen boş cennetke.

Avdarıldı altavlar,tamular taşqan,
Bu işlerge biz tuvul, melekler şaşqan.
Hırpalanğan menlikler, horlanğan qızlar,
Balasın taşlap anaylar çöllerge qaçqan.

Artıma baqsam-aq omür, aldımda-olüm,
Kop uzamaz belliymen qaranğı yolum.
Qarsambadan havf etmey, kolgeden urkmey,
Soñ nefeste ''TATAR'' dep, uzanır qolum.

Memet Nuzet-Yeter Artıq

Memet Nuzet-Yeter Artıq

Etrafı sarmış zehirli ateşler alevlenirken,
Mamür,abadan yurtlar harabelere çevrilirken,
Eflãke sed çekmiş saraylar dibinden devrilirken,
Utan qardaş! Yeter artıq! İbret al bu felãketten!

Perşan olmış aileler yollarda sürünirken,
Aciz qalmış yetimlerniñ qol-qanatı qırılırken,
Ağañ, evlãdıñ, hemşireñ digerlere hor olurken,
Uyan, qardaş, çalış, onları qurtar bu rezaletten!

Aqan suv(a), topraqlara insan qanı qatılırken,
Millet içün fidaiyler meydanlar atılırken,
Bazı alçaq, vicdansızlar gayrılara satılırken
Korip, ibret al! Zira fayda kelmez melãletten!

Nice yuz yıldan berli namusıñ tahqir idilirken,
Daa doğrusı varlığıñ er yerde inkãr idilirken,
Haqlı, yerli talebleriñe ep qarşı gidilirken,
Silkin artıq ! Bilsinler, QIRIMTATAR qurtulmış esaretten!

1917

Keçmişteki suçlarımız-Bekir Çobanzade

Keçmişteki suçlarımız-Bekir Çobanzade

Biri açqan kitabını ''lãnet'' diy,
Helagüge, Batı Hanğa, Temirge.
Biri yazğan tarihını '' Barbar!'' diy,
Bir vaqıtlar boynun bukken emirge...

''Tatar halqı, tatar hanı!'' fısılday,
Kãfir, mumin butün dunya tilleri.
''Tatar hanı curtumıznı caqtı şay,
Mengulikke ateş bolsun er ceri...''

Faqir tatar attan tüşken, şaşırğan,
Betin orte, sesin qısa, kizlene.
''Cengiz, Temir, Batını men bilmiymen,
Men olarnı iç kormedim...'' seslene.

Duşmanları ''Sensiñ!'' diyler, qıynaylar,
''Muna resmiñ, tarihlerde korüne.
Sensiñ Cenğiz arqasından cuvurğan,
Betiñ sarı, pantik murnıñ kiçkene!''

''Men tügülmen!-diy faqir, ay zarlana,-
Cenğiz, Batı cınsımda iç bolmadı!
Babam, anam bir Şerife, bir Seid,
Yaqınlarım ya bir molla, ya qadı...''

Taşlañız o faqir halqnı, suçu coq,
Suçu bolsa, caşavında odiycek,
Menmen Cenğız, Temir hannıñ torunı,
Menmen onıñ colun daim kutecek.

Yuklenemen bar suçların olarnıñ,
Bizler caqtıq Bağdadıñnı, Basrañnı,
Bizler cıqtıq sarayların Romanıñ,
Bizler soydıq aqsuyegiñ, qarañnı!

Kel, bir sor! Beriyim er esabın
Dalmaçaynıñ, Macarlıqnıñ, Qazaqnıñ,
Hindiyanıñ, Aqdeñizniñ, Azaqnıñ,
Kel, bir sor! Barbarlıqnıñ esbabın!

Qılıçım coq, atlarım coq, cayavman,
Curegimde canğan ateş duruldı.
Moynum bahtnıñ qollarında duruldı,
Bugun olüm collarında bir savman!

Ey, Avropa, ey ulema, biliñiz!
Kitaplarıñ yalan aytsa daim şay,
Daim qursañ kozyaşından kok saray,
Silkinirmen, bolurman tez bir Cenğız!

Kitaplarıñ Diclelerğe atarman!
Saraylarıñ yermen yeksan etken soñ,
Balañ, çağañ otqa qurban ketken soñ,
Kene keter, mezarsız şay catarman!

Eziliyim, yukleniyim suçların!
Buyük hannıñ, buyük halqnıñ mirasın,
Yukleniyim babalarım gunãsın,
Şay curiyim şu dunyanıñ ucların!...


Budapeşt, 13.02.1920

Qırımlı Tatarnıñ Antı-Seitumer Emin

Qırımlı Tatarnıñ Antı-Seitumer Emin

Ey, Allah!
İsteseñ meni taşqa döndür,
Meni tek tuvğan yurtuma qaytar.
İsteseñ, sen meni yaq, isteseñ söndür...
Omürlik adım qalsın Qırımlı Tatar!

İnşalla,
Ayaq bastım ana topraqqa!
Yoqtır keri yol-olsem de, qalsam da.
Yer qazarım, taş ustüne taş qoyarım,
Baba-dede yurtumda ev qurarım,
Qanım tökülse de, ateşte yansam da.

Men yansam,
Kulümni cayrat toprağımda.
Ruhum yaşasın dağ ve taşlarımda,
Çöllerimde, bağ-bağçamda, togayımda,
Halqımnıñ qarlarında, yaşlarında...

Allah, bağışla gunahkãr evladıñnı-
Belki, yañıldım, lãkin neler çektim!
Yaşlıqtan añladım aram ve elãlnı,
Tek anam ve seniñ ogüñde tiz çöktim.

Ant etem, aziz halqım, seniñ ogüñde:
Azatlıq içün men keterim qurban.
Saña sevgi ateşi yana goñlümde-
Tiz çökip aldıñda, operim Quran.

İnanmam-Seitumer Emin

İnanmam-Seitumer Emin

Eger, apansızdan, sürünsem, yıqılsam,
Duşman ogünde tiz çökti belleme.
Tizlerim qanğa bulansa, yaralansam,
Men, kene de, qalem alırım elime...

Qanlı cenklerde, taze sıcaq yaramı basıp,
Tek bir defa turmadım men, ayaqqa.
O vaqıt qol kotermedim, başımnı asıp.
Şimdi men, qol uzatam aqqiqatqa.

Ey dostlar, ileri !
Patlasın duşmanlar!
Bahtımız doğar azatlıq yolunda.
Halq içün kureşten qıymetli ne bar?!
Azatlıq bayrağı menim qolumda...

Soñki daqqam keldi, deseler, inanmam.
Vatan eşqına qol uzatam Kuneşke.
Duşman galip keldi, deseler, inanmam.
Duşman ne?! Halqımnen çıqtım Kureşke.

Eger, men, yolumda, sürünsem, yıqısam,
Duşman ogünde tiz çöqti belleme.
Tizlerim qanğa bulansa, yaralansam,
Men, kene de, qalem alırım elime.


Taşkent, 1971

Uzaqtan bir ses kele-Çerkes Ali

Uzaqtan bir ses kele

Uzaqtan bir ses kele,
Diñleyim, ep diñleyim.
Yuregim pek seskene,
Ne içündir bilmeyim.

Deñiz şuvulday desem,
Deñiz menden uzaqta.
Çamlar uvulday desem,
Çamlar yoqtır bu yaqta.

Uzaqtan bir ses kele,
Kimniñ sesi bilmeyim.
Atta yuqumnı bole,
Qulaq salıp diñleyim.

Kel !-dey bu ses erekten,
Çağırdıqça çağıra.
Evladını yoq etken,
Ana kibi bağıra...

Taşkent ,1956