A.S. Puşkinden-Bağçasaray Çeşmesi( Bağçasarayskiy fontan)-Osman Aqçoqraqlı

A.S. Puşkinden-Bağçasaray Çeşmesi( Bağçasarayskiy fontan)-Osman Aqçoqraqlı

Giray nazar dike qalmış
Tüter lülesi ağzında,
Mutiy qullar divan turmuş
Yavuz hannıñ etrafında.
Saray halqı süküt üzre
Hisap itmekteler gayet,
Niçün boyle elem uzre
Azaplanmaqta han-azret.
Heman cumle halaiqa
İşaret verdi ukümdar,
Dağıldılar sola-sağa
Baş egüp halaiqalar.
Yalnızlıqta qalmıştır han
Çeker bir ah melaletle,
Yüzünden hem olur iyan
Onın qalbindeki heecan.
Yuregindeki gam zahir
Nice kolge ider guya,
Siyah ve meyus bulutlar
Ayne kibi tüm-tüz suya.
............................
Mükedder qalpli hanımlar
Hazin tınçlıq mekanlarda
Açılmamış gonce guller
Muhafızlar nazarında
Mahbus olan bu dülberler
Zindan asa saraylarda
Hiç tahayül itmiyurlar
Hıyanetlik nizam aşqta.

Saqlu turan bu çiçekler
Arabistan gulü kibi
Yaşarlar bu aziz ruhlar
Qapalu cam qafeslerde.
Keçer aylar, keçer yıllar,
Faqat baht onlara kulmez
Nedir gençlik, nedir sevmek
Keçer kunler hiç bilinmez.
Saatlar pek yavaş kiter
Kunniñ kunden hiç farqı yoq
Butün haremde durgunlıq
Sefa, zevqten eser hem yoq.
Vaqıt-vaqıt genç hanımlar
Goñül eglence qastıle
Deñiştirüp libasların
İderler cilve suhbetler.
Dolaşurlar kezer onlar
Ağaçlıqlar arasında
Ve yahut çağlayup aqan
Şadırvanlar kenarında
Faqat araya qatılur
O zalım harem ağası
Yoq ki, çare saqınmaya
Kozün almaz, ider nazar,
İder ol hızmet ve gayret
Sıraya verür intizam.
Hannıñ emri onıñ içün
Quran kibi olur qanun
Sanarsıñ dikili bir taş
O, bilmez aşq ve sevdayı.
Qulaq vermez, işitmez o,
Oyun, kulkü ve cilveyi
İster tahqir ve istihza
İster figan ve ah-u-zar
Rica, minnet ve savt-sada
Rahatın itmez tar-u-mar.
Hatun ahlaqların bilir
Nasıl hain olur onlar
Esir olurse ya azat.
Tecribeli odur bir zat
Ve hem kozün qanlı yaşı
Boş canına toqunmazlar,
Çün onlara o inanmaz.

Hararetli saatlerde
Perişan saçlı dülberler
Kiterler suya tüşmeye
O nazik gul kibi tenler
Acep endamlı tenlere
Aqarçeşme ider oyun,
O şirin tenler ustüne
Boyun egip töker suyun.
Harem nevbetçisi bunda
İder seyran ve temaşa
Çarpınup suvda oynaşan
Çıplaq guzel bedenlere.
Qaranlıqta harem boyu
Duyulmaz pek yavaş basar
Guzel halılar ustüne
Odaları baqar keçer.
Sed olmayan qapuları
Qulaq salup teftiş ider
Onıñ hızmeti seyir itmek
Nasıl uyur zenan-ı-han.
Nefes almaq içün çekmek
Olur oña heman iyan,
Yazıq ol dülbere kim ger
İderse uyquda sözler
Ve ya sırdaşa gizlüce
Muhabbet sırların açar.

Niçün pek qaygulı Giray
Çubuğı sönmüş elinde
Qımıldanmaz turur hadem
İşaret bekler qapuda.
Yerinden qalqar ol sultan
Açılur qapular oña
Tefekkürle kiter ol han
Hanımların tarafına.
Şadırvanlar kenarında
Yipek halılar ustünde
Oturmuşlar genç hanımlar
İderler hanı intizar.

Mermer taştan hauzlarda
Billür kibi berraq suvda
Balıqların oynaşmasın
Baqup onlar olurlar şeñ.
Kimi oyun ider mahza
Atar altun kupe hauza
Her taraftan cariyeler
Tatlu şerbet sunarlardı.
Bir hoş türkü çağırdılar,
Harem gurültüye keldi.

Türkü
-1-

Haq insana ider ihsan
Qaza-bela, mukafatı
Ne bahtlu ol faqir insan
Koren qartlığında Mekkeyi.

-2-

Ne şanludır iden feda
Canın Tuna yalısına
Cennette huriy qız oña
Kuler qarşu kele-kele.

-3-

Daha bahtlu ey, Zarema,
Sevüp tınçlıq harem içre
Gul goncesi kibi seni
Eger sararsa bir kişi.

Qızlar yırlayırlar...

Harem ziyneti Zarema
Ozü qanda o necm-i-aşq,
O mahzun hem sararmış pek
Asmaz sitayişe qulaq.
Qattı ruzgar dalın qırmış
Nehl kibi boynun egmiş
Hiç bir şişe baqmaz olmuş,
Çün Zaremden Giray kusmüş...

Mutiy:itaat etken
Halaik:insanlar
Melalet etmek:sıqılmaq
İyan:belli,açıq
Zahir olmaq:korünmek
Meyus:kederli,tüşkün
Mükedder:pek kederli
Hazin:gamlı
Muhafız:qoruyıcı
Mahbus:haps olunğan, esir
Asa:bezek,süs
Tahayül etmek:hayalğa ketirmek
Eser:bu yerde ''alamet'' manasında
Libas:urba, kiyim
Şadırvan:fontan
Tahkir:aqaret
İstihza:mısqıl
Ah-u-zar:ağlap iñleme
Savt-sada:ses-sada
Şiyve:naz,cilve
Halı:kilim
Hadem:hızmetçi
Tefekkür:fikirler, tüşünceler
İntizar etmek:beklemek
Berraq:nurlu, yıltıravuq
Mahza:oz başına, tek
Sunmaq:bermek
Haq:Allah
İhsan:eyilik
Tuna:Dunay
Necm-i-aşq:sevgi yıldızı
Sitayiş:maqtama
Nehl:palta teregi


Osman Aqçoqraqlı.
''Bağçasaray çeşmesi'', Şair Puşkin eşarından.
Sankt Peterburg:
İlyas Mırza Boraganskiy ve Kompaniyasınıñ matbaası.
1899.12s.-S.2-9. (Arab Urufatında)