Alman tili-Medeniyet koprüsidir.Ablakim İlmiy

Alman tili-Medeniyet koprüsidir.Ablakim İlmiy

Bugun Qırım gençligi qarşısında turğan kerekli meselelerden biri de-alman tilini ogrenmektir. Almanlar bugunki Avrupada ilim ve fen, sanat ve tehnikada eñ yuksek bir millettir. Bu yuksek medeniyetke, bu yuksek medeniyetni doğurğan alman milletine yaqınlaşmaq içün, onıñ ilim, feninden faydalanmaq içün bir vasta barsa, o da alman tilidir. Bu oyle anahtardır ki, onıñnen biz ozümizge Avrupa medeniyet hazineleriniñ qapusını aça bilirmiz. Alman tilini ogrenmek-bizim muasırlaşmaq (zemaneviyleşmek) şiarımızle bağlı bir meseledir. Bu itibarle alman tilini ogrenmek meselesi bizim bugunki milliy meselelerimizden biridir. Alman tili ogrenmek meselesini bir qaç yuz tilmaç yetiştirmek meselesi dep añlasaq, meselege yañlış yanaşmış olurmız. Alman tilini ogrenmek ihtiyacını koy hozyaystvosında çalışqan koylülerimiz, agronomlarımız, zavod ve fabrikada çalışqan işçilerimiz ve injenerlerimiz, mektep ocalarımız ve talebelerimiz, halqı idare etken cemaat hadimlerimiz-hepimiz bu ihtiyacnı hiss etemiz ve etmelimiz.

Almanlarle munasebetke başladıqtan bu zamanğa qadar tilsizlik yüzünden biz bir çoq ziyanlar çektik ve çekecekmiz. Qırımnıñ her koşesinde, idare ve hozyaystvo ile bağlı işlerde, tilsizlik yuzunden oğradığımız kuçlükler bizge alman tilini ogrenmek ihtiyacını kunden kunge ziyade hiss ettire. Bunuñle beraber biz o ihtiyacnı bugun keregi kibi idrak etalmaymız (añlayalmaymız). Bu ihtiyacnı boyle açıq ve quvvetli duyalmadığımızdan biz alman tilini ogrenmek işine bugunge qadar keregiday yanaşalmaymız. Biz vaqtıle rus tilini ogrenmekte keçiktigimizden ne qadar zarar ve zahmet çektigimizni hatırlasaq, alman tilini ogrenmekni keçiktirme yüzünden ne qadar çoq gayıp etecegimizni ve bu meseleni bir qaç til kursları açmaqle beş-on tilmaç yetiştirmekle çezalmaycağımıznı da añlarmız.

Yigirminci asırnıñ başlarına qadar gençligin rus tilini ogrenmesine-rus tiliniñ yabancılığından, kuçlüginden ziyade-diniy duygular, daha dogrusı, taasupmani (fanatik) olğan edi. Eger taasupmani olmağan olsa, Gaspıralı İsmail Mırza 19-ncı asırnıñ soñunda degil, başlarında yetişecekti. Alim 19-ncı asırnıñ ortalarında bir aydamaq degil-ilim ve medeniyet kahramanı olaraq yetişecekti. Ebet, taasupmani olmağan olsa, 19-ncı asır b,ze tek b,r Gaspıralı İsmail Mırza degil de, bir çoq meşhur Gaspıralılar yetiştirecekti.

Tañrığa biñ şukür, bizim ogümizde bugun o kibi manialar yoq. Bugun bizge alman tili ogrenmek caizmi (mumkünmi), caiz degilmiz kibi meselelerle oğraşmaq kerekmey. Bilakis (aksine), bugunki bizim medeniy cemiyetimiz ecnebiy til bilgenlerge ayrıca urmet kostere. Bugun bizge alman tili ogrenmek işine yalıñız ameliy cihetten yanaşmaq mumkündir. Bizge yalıñız bu işin ehemiyetini vaqtında taqdir etmek, soñra da qaviy bir niyet, qaviy bir irade ile işe başlamaq lazımdır. Boyle bir niyet ve irade ile, mesela, 1943-ncı yılın iyüninde bu işke başlağan tilsiz bir adam, 1944-ncı yıl dönümine buyük bir qazançlarnen ayaq basacaqtır.

Ziyalılarımızğa bu ihtiyacını temin içün meselege şu suretle yanaşmaq kerek olur.

Alman tili ogrenmek ihtiyacını ozümiz ne derece quvvetli hiss etsek, o ihtiyacnı halq kutlelerine de hiss ettirmek, bu teşviqatnı her zaman,her keske, her fursattan faydalanaraq yapmaq kerek.

Yaşlarğa alman tili ogrenmek içün eñ qolaylı yol-oz başına ogrenmek yoludır. Her hangi bir tili oz başına ogrenmek demek, onı yalıñız tek-tek ogrenmek demek degildir. Alman tilini oz başına ogrenmek, yani ocasız ogrenmek içün ufaq gruppalar halında qarşılıqlı yardım yolu ile çalışmaq, işni daha ziyade qolaylaştırır.

Alman tiline olğan ihtiyac ve urmetimiz sevqile ocasız, kitapsız, gurülti ve şamatasız açılacaq bu til musabaqası-muasırlaşmaq şiarına doğru atılğan muhim bir adımdır.


Azat Qırım Gazetası-1943. No:45(141).iyun 4.(Latin yazısında)