Bazı Açıqlamalar-Tarhanlıq Yarlığı aqqında-Hacı Geray Han

Bazı Açıqlamalar-Tarhanlıq Yarlığı aqqında

Hacı Geray Han yarlığınıñ originalı Türkiyede Topqapı Sarayı muzeyiniñ arhivinde 10724 nomeri altında qayd etilip anda saqlanılmaqta.
Mahmud oğlu Hekim Yah'ya-bu tarhanlıq yarlığınıñ Anqaralı Mahmud oğlu Hekim Yah'yağa berilmesi Anadolu ve Qırım arasında ta o devirde ozara munasebetlerniñ mevcutlığına delalet bermekteler. Lakin A.N. Kuratnıñ qayd etkenine kore, Mahmud oğlu Hekim Yah'ya kim olğanı belli degil, onıñ aqqında iç bir malümat saqlanmağandır.

Mevlana Sadr-i Cihan-Bu zatnıñ Haci Gerayhan sarayında eñ yüksek ruhaniy ve idariy bir levazimni işğal etkeni añlaşılmaqta. Kendisine sair iç bir malümat saqlanıp qalmağandır.

Bahşı(katib) Ali- Yarlıqnı qalemğe alğan Ali bahşınıñ (katibniñ) ayatı ve şahsiyetine dair malümatlar saqlanıp qalmağandır.

Eminek(İminek)-Qırımda eñ büyuk şahslardan biri.
Şah-merdan-Qırq-Yerniñ beyi
Halil-yüz beyi
Ahmed Hoca Hacike-Büyuk gumrük başı
Tañrı Birdi-Qırqedi-yerniñ beyi.
Oğlanlar-Altın Orda, Qırım ve Qazanda hannıñ tahtnı işğal etmegen ve ya etalmağan oğullarıç
Qırım tümeni-Qırım memleketi.
Daruğa-şeer ve koy yetekçileri; vali, politsiya başı ve saire.
Şahmerdan-şahıs adı
Muhmesib-idareci;nizam kozeticisi
Bitkeci-yazıcı, katip.
Tamğacı- Gumrükçi.
Tarnaqçı-qantarcı.
Yasaqçı, yasqaq-vergi;vergi toplayıcı.
Qalancı,qalan-topraq; topraq vergisini toplayıcı
Vükevül-arttan kelgen quvvet.
Vükevül çerileri-qaçaqlarnı taqib etken askerler.
Tutqavul-sınır muhafizları.
Yortqan-atlı qıt'a.
Yortqan yasağa-yortqan vergisi.
Çağdaul-arttan kelgen askeriy quvet
Qara-sığır, ogüz kibi ayvanlarğa denilir; ayvan.
Uf-ef-ev
Susun-insan yemegi
Külük-minilgen at, qoşu atı
Ilqı-yılqı, at sürüsi
Qaravaş-hızetçi qadın, cariye
Tuz arabaları-Qırımdan tuz alıp ketken arabalar
Qap harcı-yemek masrafı
Basinç-tazıyıq
Yonçuğ-ıcıtuv
Kiçüci-keçid muhafizları
Hurfet ağaları-sanat erbapları
Vilgile-bildirile
Ankürlu-anqaralı
Siyürğal bolmaq-vergiler azat olunmaq
İsaq(yasaq)-baş vergisi
Qolqa-edie,bahşış
Erdin(irdin?) haqqı-yer aqqı.
İnç-istiraat;eminlik
Taquq-tavuq yılı (Qırımtatar ayvan taqviminiñ (bir tsikl 12 yıldır) 10-ncı yılı.